vrijdag 31 december 2010

Schuldbalans



Bij Information is Beautiful hebben ze er hun handelsmerk van gemaakt om gecompliceerde onderwerpen op aanschouwelijke maar feitelijke correcte wijze toegankelijk te maken. Meestal gebruiken ze daarvoor clevere grafieken maar deze week stuurden ze hun eerste animatie de wereld in. Die vergelijkt de belangrijke schulden van deze wereld met elkaar.

Het resultaat is verbijsterend. Goed gebracht is informatie niet alleen een bron van schoonheid en elegantie, maar ook van onbehagen en verontwaardiging.

Gelukkig 2011.

zondag 12 december 2010

Een vermoedelijke vertraging van tien jaar

In De Standaard gaf Marc Descheemaeker, de ceo van de NMBS, afgelopen weekend een interview over de teloorgang van het reizigersvervoer. Het gemor en geweeklaag van reizigers klinkt nu dermate luid, dat het zelfs tot de bestuurskamers is doorgedrongen.

“Tegen 2020 moeten we weer aan de top staan inzake stiptheid”, schat Descheemaeker. Ik heb het een paar keer opnieuw moeten lezen om het te kunnen geloven, maar hij zegt het echt: het duurt tien jaar om alle vertragingen weg te werken.

Je kúnt Descheemaekers uitspraak interpreteren als een zorgvuldig overwogen strijdplan – alles is onder controle! – ik zie het toch meer als een zwaktebod.

In 1945 brachten geallieerde bommenwerpers de Duitse industrie aanzienlijke schade toe. Het land zat op de knieën. Ook de spoorwegen werden getroffen. Toch reed in de zomer van 1946 93% van de Duitse treinen weer volgens het boekje.

Ik wil wel aannemen dat de NMBS met allerlei structurele problemen kampt, maar van vijandelijke jachtbommenwerpers is de spoorwegmaatschappij de afgelopen decennia opvallend gespaard gebleven.

Vooruit NMBS, laat zien wat je kunt!

dinsdag 30 november 2010

Misschien wisten ze écht van niks

Het is een vraag waar je eigenlijk nooit over uitgepiekerd raakt: hoe kon een vooruitstrevende beschaving als de Duitse een grootschalige gruwel als de Holocaust toestaan? Na de oorlog riepen veel Duitsers onwetendheid in als excuus. Die mogelijkheid kon altijd op veel wenkbrauwengefrons rekenen. Hadden de nazi's al niet sinds de jaren '20 openlijk lucht gegeven aan hun virulente antisemitisme?

En toch. Als je alleen moest afgaan op woorden, was het minder eenvoudig om de ware bedoelingen van het nationaal-socialistische regime te doorgronden dan je zou verwachten. Dat blijkt uit “Doodgewone woorden: NS-taal en de Shoah”, een studie van de historicus Fabian Van Samang (KU Leuven).

Semantische entropie
Het nazi-discours werd op alle niveaus gekenmerkt door een hoge mate van dubbelzinnigheid, “semantische entropie”. Nu eens riep Hitler dat alle joden moesten emigreren, dan weer leek hij aan te sturen op uitroeiing. Maar zelfs al nam hij een begrip als “uitroeien” in de mond, dan nog was soms een symbolische interpretatie mogelijk. Kortom, het was niet zo eenvoudig om er je vinger achter te krijgen.

Die onduidelijkheid schiep mogelijkheden. De radicale taaluitingen spraken de fanatiekelingen aan, de rekkelijken in de leer trokken zich op aan de meer gematigde uitspraken. Voor ieder was er wat wils, niemand hoefde zijn overtuigingen geweld aan te doen.

Terwijl overtuigde nazi's met het genocidale discours van de Führer aan de slag gingen, hielpen de vage woorden veel gewone Duitsers om de radicale consequenties van zich af te schuiven. Velen zijn daardoor pas laat, soms zelfs na de oorlog, tot het inzicht gekomen wat er werkelijk is gebeurd.

Misschien was “Wir haben es nicht gewusst” toch niet dat slappe excuus dat wij er altijd in hebben gezien.

Fabian Van Samang. Doodgewone woorden - NS-taal en de Shoah. Universitaire Pers Leuven; 2010.

woensdag 24 november 2010

Helpdesk helpt klant te B.

Er zat een briefje in de bus. Direct Parcel Distribution (DPD) wilde mij een pakje brengen maar had mij niet thuis gevonden.

Ik had niets besteld dus dat kon maar twee dingen betekenen.
  • Het pakje was niet voor mij bestemd. 
  • Een seriemoordenaar had besloten om onderdelen van slachtoffers naar mij toe te sturen. 
In geen van beide gevallen wilde ik het pakje hebben.

Via de website kon ik het pakje niet meer tegenhouden. Ik moest naar de helpdesk bellen. Daar zag ik tegen op. Je hoort veel gruwelverhalen over helpdesks tegenwoordig.

Toen gebeurde er iets vreemds: ik werd snel, vriendelijk en adequaat te woord gestaan door een telefoniste die het Nederlands machtig was. Het pakje zou aanstonds worden geretourneerd naar de seriemoordenaar.

dinsdag 16 november 2010

The Black Keys live



Ik ken een paar mensen die het concert van The Black Keys op 15 november 2010 in de AB maar wat graag hadden bijgewoond, maar geen kaartjes konden bemachtigen. Zij zullen zich moeten optrekken aan deze ene gedachte: het voorprogramma was een slag in het water. Meer troostende woorden heb ik niet in voorraad, want voor het overige was het een formidabele avond.

The Black Keys begonnen met wat oudere nummers, zoals het onverwoestbare Thickfreakness en 10 AM Automatic, een van mijn lievelingsnummers. The Breaks mondde uit in een intens samenspel, op het woeste af. The Black Keys, oordeelkundig geposteerd op een dijk of in een potpolder, hadden het wassende water dit weekend wel weten af te houden.

Na afloop van Nice and Gentle stonden er plots twee extra muzikanten op het podium, een keyboardspeler en een bassist. Dat was niet alleen mooie goocheltruc, het was ook een muzikale meesterzet. De toevoeging van muzikanten betekende een verrijking van het ongepolijste, ruwe geluid, dat eigen is aan de tweemansbezetting.

In kwartet speelden The Black Keys de hoogtepunten van hun laatste cd, met als ijzingwekkend hoogtepunt Ten Cent Pistol, waarin Dan Auerbach ons in een spookachtig licht toehuilde hoe onvoordelig jaloezie kan uitpakken. The Black Keys spelen blues, weet u.    

Naar het slot toe speelden ze weer een paar liedjes in duo. Enkele nummers voorzag zanger-gitarist Dan Auerbach van korte maar opwindende gitaarsolo's. Muzikanten als Auerbach zijn een van de factoren die verklaren waarom jongens in hun puberteit (en ook daarna nog) statisch significant vaker de neiging hebben naar een elektrische gitaar te grijpen dan naar een blokfluit. Dat blijkt althans uit wetenschappelijk onderzoek.

En toen was het plotseling afgelopen en stonden mijn compagnon en ik elkaar verbouwereerd aan te kijken, want dit was niet wat we hadden verwacht, dit was oneindig veel beter. Oud en nieuw, ruw en geraffineerd, opwindend en ontroerend - en dat alles in dezelfde show. Het is voor dit soort muzikale ervaringen dat je naar een concert gaat.

Links


Het verslag op de blog van mijn compagnon Sven
Het fotoverslag van Cutting Edge

zondag 7 november 2010

Laten we de politie erbuiten houden

Millennium, naar de romantrilogie van Stieg Larsson, is een onderhoudende tv-serie, waar ik graag naar mag kijken.

Maar thrillers en detectives hebben vaak een zwak punt: er komt altijd weer een moment waarop je wordt geacht je rationele vermogens uit te schakelen en een sprong in het geloof te maken om het verhaal nog te kunnen volgen. Laten we voor het gemak even aannemen dat de boef van dienst zijn radicaal islamitische denkbeelden paart aan een diepgaande kennis van kernfysica en een A1 sanitaire technieken. Dan ziet het er bepaald beroerd uit voor de mensheid, niet?

Ook Millennium ontkomt er niet aan. Twee personages worden naar het leven gestaan door een geheime organisatie. Er zijn dreigbrieven. Er zijn ongure types. Er zijn stenen die in het holst van de nacht door ruiten vliegen. Als het bij u en mij gebeurde, we belden de politie. Niet zo in Millennium: "Laten we de politie erbuiten houden!"

Bel de dierenbescherming! Bel Securitas! Bel een journalist! Bel desnoods Jean-Marie Dedecker! Maar de politie, hemel nee, laten we die vooral niet bellen.

Er zijn voor een scenarist altijd goeie redenen om de politie erbuiten te houden, maar er zijn ook goede redenen om dat niet te doen:  het brengt zijn verhaal gevaarlijk dicht in de buurt van de plots van Suske en Wiske.

zondag 31 oktober 2010

Teambuilding

Het ene moment zit je klinisch dood naar het geneuzel van je collega te luisteren, het volgende hos je hand in hand met diezelfde collega door een herfstig bos, op zoek naar het geheim van de boskabouters, dat steevast iets met paddenstoelen te maken blijkt te hebben. Het fenomeen staat bekend als “teambuilding” en toont als geen ander de merkwaardige rekbaarheid van de menselijke geest.

Ook wij hebben aan teambuilding gedaan afgelopen vrijdag. Omdat het bedrijf waarvoor ik werk voornamelijk wordt bevolkt door computerverslaafden, was het bos bij voorbaat uitgesloten als locatie. Je mag er niet aan denken dat je zonder Twitter zou vallen.

Ongesubsidieerd volksvermaak

Geheel getrouw aan ons credo dat echte ontspanning niets met de realiteit te maken mag hebben en vooral ook geen overmatige hersenactiviteit mag inhouden, togen we naar de Kinect Loft in Vorst om er spelletjes met de Xbox te spelen. De Xbox is een spelconsole die je normaliter met een joystick bedient maar die je hier aanstuurt met lichaamsbewegingen.

Dat leidt tot een merkwaardig schouwspel waarin spelers zich in de raarste bochten wringen, hun artritische knoken zwaar op de proef stellend, om een virtuele raft recht te houden of een straatboef knock-out te slaan.

Kinect Xbox is het soort ongesubsidieerde volksvermaak waar Joke Schauvliege wellicht geestdriftig over zou worden. Slimmer word je er niet van, maar voor een keertje is het leuk. En vooral: het levert foto's op die zeer bruikbaar zijn op het volgende personeelsfeestje.

dinsdag 26 oktober 2010

Clouseau

Gisteren vernam ik in Belpop, met een vertraging van twintig jaar, dat ik aanwezig was op een historisch concert van het Vlaamse popgroepje Clouseau.

Linkse hetze

Er woedde in die tijd kennelijk een soort linkse hetze tegen Clouseau. Op weldenkende feesten, zoals Humo's Pop Poll, werd de groep uitgejouwd, wat niet de standaardreactie was in die dagen. Het dieptepunt, vertelde de ex-drummer Bob Savenberg, was een concert op een feest voor de laatste 100 dagen in Turnhout in 1990, waar jongeren hen met eieren bekogelden.

Het geval wil dat ik in Turnhout woonde en schoolliep in die dagen en ook present was op het betreffende concert, in een grote tent op het terrein van de Snol. Waarom? Laten we het erop houden dat ik nog volop mijn muzikale smaak aan het ontwikkelen was. Tot de harde kern van eigooiers behoorde ik niet. Ik gooi niet met eieren, en al helemaal niet naar musici. Als ik melige muziek hoor, loop ik gewoon weg; bij André Rieu of Hansi Hinterseer, verschijnt er ook schuim op mijn lippen maar verder gaat het echt niet.

Mingdynastie

Terugkijkend vind ik het bepaald grappig dat het hoogtepunt van "links" protest tegen Clouseau juist in Turnhout moest plaatsvinden. Je kunt de Kempenaar van veel verdenken, maar niet van communistische sympathieën. Turnhout is net zozeer een broeihaard van linksigheid als Zelzate een wereldcentrum van Chinees Mingporselein is.

Zelf herinner ik me dat vervloekte concert als die avond waarop ik voor het eerst met fluitende oren in bed kroop, hopend en biddend dat mijn gehoor zich ooit nog zou herstellen van de geluidsaanval in de tent. In dat opzicht was het concert ook voor mij historisch.

Is het niet mooi hoe je persoonlijke geschiedenis en de wereldgeschiedenis elkaar onverhoeds kunnen kruisen?

donderdag 30 september 2010

Lourdeshoek en Doel

Vier jaar geleden maakte ik een fotosafari naar de Lourdeshoek in Gent. De buurt moest tegen de vlakte, want er was ruimte nodig voor de haven. Alle huizen waren ontruimd. De urban decay die met zo'n ontruiming gepaard gaat, levert soms interessante foto's op. Verval kan erg fotogeniek zijn.



Vorig jaar ging het dan richting Doel, een spookdorp in de Antwerpse haven.



Er zijn gelijkenissen tussen Doel en de Lourdeshoek.

Vandaag lees ik dat het gebied van de Lourdeshoek in zijn huidige vorm niet aantrekkelijk is voor havenbedrijven. Had de Lourdeshoek dan wel ontruimd hoeven te worden?

En hoe zit dat met Doel? Moet dat zo nodig verdwijnen? De organisatie Doel2020 durft dat openlijk te betwijfelen. Is het geplande dok wel zo nuttig? Het is allang niet meer zo zeker.

Mijn vertrouwen in de overheid is op een redelijk peil, maar het krijgt een deuk als ik zie hoe makkelijk en rücksichtslos er soms met lappen grond wordt geschoven. Als het erop aankomt, blijkt een gemeenschap van mensen vaak niet meer te zijn dan een verzameling punten op een stafkaart.

dinsdag 21 september 2010

Bier & Wurst


Beer
Originally uploaded by De boze wolf
De Oktoberfeesten zijn weer aangebroken in München, leren mij de foto's van in dirndl geperste boezems die alle kranten teisteren.

Ik was begin september in het befaamde Hofbrauhaus. Dat etablissement is misschien niet wat men zou denken dat het is, want:
  • Het is geen toeristenval. Ook voorname Münchners komen er hun krant lezen, hun bier drinken, hun zuurkool-met-worst eten.
  • De zuurkool-met-worst zijn er overheerlijk (en erg betaalbaar).
  • Het HB-bier is zeer goed drinkbaar. Ik heb tijdens mijn weekje Tirol/Beieren niets beters gedronken.
Ik zou wel willen dat het wat dichterbij was. München is een mooie stad.